BLOG GIAO: TANIKAWA SHUNTARO VÀ BÀI THƠ LỪNG DANH “TẤT CẢ ĐỀU LÀ L…”

1. Thơ Tanikawa trong tiếng Việt

Những bóng tối bắt đầu lấp lánh

Nhưng ở bên kia những bóng tối

Người ta vẫn còn thấy một vật gì tựa như một khoảng trống lớn(thơ Tanikawa, bản dịch Diễm Châu)

Theo bạn, tấm ảnh nói gì,
hay cho ta liên tưởng đến nội dung gì ?

Thơ của Shuntaro vẫn được tiếp tục yêu mến ở Nhật có lẽ chính bởi chất dung dị/hiền lành rất riêng này. Phải chăng cái chất đơn sơ/ít phức tạp/hiền lành như trong thơ ông cần thiết là đích hướng đến, là miền quê đã bị lãng quên nay cần tìm về của một xã hội hiện đại nhiều phen mấp mé ở bên bờ vực sâu thăm thẳm của sự khó hiểu/tối nghĩa/hũ nút/rối rắm đến cực độ, cả trong tư duy học thuật/nghệ thuật và trong lối sống thường nhật. Nhìn tổng thể, phải chăng có thể nói rằng, để tạo được độ dung dị như trong tiếng thơ của Shuntaro, nàng thơ Nhật Bản đã phải trải bao phen trầm mình, ngụp lặn thể nghiệm một cách thục mạng ở nhiều khúc quanh của các trường phái: lãng mạn, tượng trưng, duy mĩ, lí tưởng, modern/modernism.... với tinh thần:

                                    tiến đến việc xây bằng việc đập phá

                                    tiến đến việc đập phá chính bằng việc xây

                                                                        (trích bài “Con đập phá”)

(nguyên tác hai câu thơ trong tiếng Nhật là của Tanikawa, người viết lời giới thiệu là Ái Vân Quôc)

2. Chữ L...

Chữ L... tôi viết tắt ở đây, nếu vào tay Bùi Chát của nhóm Mở Miệng thì sẽ được viết đàng hoàng (tức không thèm viết tắt). Định dịch nhẹ đi thành là "Mọi thứ đều là hĩm" hay "Tất cả đều là bườm", "Cái gì cũng là bườm/Cái gì cũng bườm" ("bườm" là dấu huyền nhé), nhưng cảm giác không lột tả được thực chất mà nguyên tác tiếng Nhật muốn biểu đạt, tức là ý gốc trong câu chữ của nhà thơ Tanikawa.Tanikawa Shuntaro, một trong những nhà thờ lừng danh nhất Nhật Bản hiện nay, đang ở tuổi ngoại bát tuần. Ông được các dịch giả Diễm Châu và Ái Vân Quốc giới thiệu tới bạn đọc tiếng Việt từ khá lâu trước đây (xem trên Tiền Vệ). Những bản dịch của những nhà thơ tiếng Việt cho một nhà thơ tiếng Nhật, nên có thể thấy đều rất có hồn cốt, đúng là không phải dùng lời bình thường, mà là thơ, để, dịch thơ. Thi sĩ Diễm Châu còn có cả một bài thơ để gửi tặng cho Tanikawa mang tựa đê "Nụ hôn".

Cháo L đây ! Xem thêm bên blog Hưng Yên quê mẹ

3. Nguyên bản tiếng Nhật của bài "Tất cả đều là L..." như sau:

"なんでもおまんこ　　　谷川俊太郎
なんでもおまんこなんだよ
あっちに見えてるうぶ毛の生えた丘だってそうだよ
やれたらやりてえんだよ
おれ空に背がとどくほどでっかくなれねえかな
すっぱだかの巨人だよ
でもそうなったら空とやっちゃうかもしれねえな
空だって色っぽいよお
晴れてたって曇ってたってぞくぞくするぜ
空なんか抱いたらおれすぐいっちゃうよ
どうにかしてくれよ
そこに咲いてるその花とだってやりてえよ
形があれに似てるなんてそんなせこい話じゃねえよ
花ん中へ入っていきたくってしょうがねえよ
あれだけ入れるんじゃねえよお
ちっこくなってからだごとぐりぐり入っていくんだよお
どこ行くと思う？
わかるはずねえだろそんなこと
蜂がうらやましいよお
ああたまんねえ
風が吹いてくるよお
風とはもうやってるも同然だよ
頼みもしないのにさわってくるんだ
そよそよそよそようまいんだよさわりかたが
女なんかめじゃねえよお
ああ毛が立っちゃう
どうしてくれるんだよお
おれのからだ
おれの気持ち
溶けてなくなっちゃいそうだよ
おれ地面掘るよ
土の匂いだよ
水もじゅくじゅく湧いてくるよ
おれに土かけてくれよお
草も葉っぱも虫もいっしょくたによお
でもこれじゃまるで死んだみたいだなあ
笑っちゃうよおれ死にてえのかなあ"

4. Hãy ngắm bức ảnh đầu tiên ở entry này, và xem video đọc bài thơ ở dưới đây, cũng tạm hiểu được đại ý "Tất cả đều là L...".

Về bản dịch tiếng Việt, nếu bạn nào đọc thông Nhật ngữ, xin mời thử sức. Còn bản của tôi, thì tạm đợi, cần cho nó xuất hiện trước trên chỗ chính qui của làng văn Việt Nam cái đã. Để nó không bị ở bên lề !

Nguồn: http://giaovn.blogspot.com/2013/07/tanikawa-shuntaro-va-bai-tho-lung-danh.html